Δύο Λαρισαίοι φτιάχνουν μαγικά σπίτια από…πηλό! ΦΩΤΟ

1830

Πρώτη δημοσίευση (ilarissa.gr) 19-12-2018

Της Στέλλας Καρατζόγλου

Όλοι έχουμε στο μυαλό μας ένα σπίτι που το θεωρούμε ιδανικό…Άλλοι, μεγάλο με θέα στην θάλασσα, άλλοι πιο μικρό σε κάποια πλαγιά και άλλοι πάλι, ονειρεύονται μια μικρή σκηνή οπουδήποτε. Υπάρχουν όμως, και δυο άνθρωποι που φαντάστηκαν σπίτια διαφορετικά από τα άλλα…Σπίτια φτιαγμένα από άχυρο, πηλό και πολλή αγάπη για το περιβάλλον. Ο Κώστας Κοντομάνος και ο Στελιος Γκαγκάρας, οραματίστηκαν το σπίτι του μέλλοντος και από το 2001, φτιάχνουν με πηλό ό,τι μπορείς να φανταστείς. Η οργάνωση COB, πλέον έχει μεγαλώσει και αριθμεί 30 μηχανικούς και αρχιτέκτονες, άλλους τόσους φυσικούς χτίστες, 1.600 εθελοντές και 20.000 ανθρώπους που παρακολουθούν τις δραστηριότητές τους. Ονειρεύτηκαν, μελέτησαν και έπραξαν, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος και χάρις σ’ αυτούς, η φυσική δόμηση έγινε γνωστή στην Ελλάδα.Βέβαια, η δράση τους δεν περιορίζεται στα ελληνικά σύνορα, μιας και πρόσφατα βρέθηκαν στο Νεπάλ, με σκοπό να χτίσουν ένα σχολείο αυτάρκειας και αειφορίας.Το πρότζεκτ, έχει στόχο να δημιουργηθούν καλύτερες συνθήκες ζωής,σε μια αρκετά μεονεκτική περιοχή,για να σταματήσει η μετανάστευση. Μάλιστα, έχουν ξεκινήσει να συγκεντρώνουν χρήματα μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας γι αυτό τον λόγο. Οι απορίες μου προφανώς ήταν πολλές, όπως θα δείτε παρακάτω, και ευτυχώς οι απαντήσεις τους ενδιαφέρουσες και άκρως κατατοπιστικές.

Κάποιος, βλέποντας όλα όσα κάνετε θα απορήσει… Πως γεννήθηκε η ιδέα του COB;

Πριν από 20 χρόνια ξεκινώντας από ένα σπίτι που χτίσαμε με χώμα στο Νέσσωνα. Η κατασκευή του σπιτιού στο Νέσσωνα οφείλεται σε μια αλληλουχία συγκυριών. Αγοράσαμε ένα χωράφι με σκοπό να ασχοληθούμε με τη φυσική καλλιέργεια και ερευνώντας στο διαδίκτυο για κάποιες φυσικές καλλιεργητικές μεθόδους που χρησιμοποιούν τον πηλό, ανακαλύψαμε τις δυνατότητες του σαν δομικό υλικό. Αυτό βέβαια δεν είναι νέο μιας και οι περισσότεροι κάτοικοι του πλανήτη εξακολουθούν να ζουν σε χωμάτινα σπίτια. Το νέο όμως είναι ότι εδώ και είκοσι χρόνια, ξεκινώντας από την Αμερική, εμφανίστηκε ένας νέος όρος, η φυσική δόμηση, η επιλογή δηλαδή του να χτίζεις με τοπικά, φυσικά, και το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντολογικό και οικονομικό κόστος.

Εργαστήριο στη Λάρισα

Καλλιεργήθηκε λοιπόν η ιδέα της κατασκευής μιας αγροικίας χρησιμοποιώντας μια από τις πρώτες μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για γήινα σπίτια, το κομπ, όπου χρησιμοποιούνται τα χέρια και τα πόδια για να σχηματιστούν μάζες πηλού αναμεμιγμένου με άμμο και άχυρο και οι οποίες τοποθετούνται η μία πάνω στην άλλη διαμορφώνοντας έτσι μονολιθικές κατασκευές με μεγάλη σταθερότητα. Η λέξη κομπ προέρχεται από μια παλιά αγγλική λέξη cob που σημαίνει καρβέλι ψωμιού και σβώλος. Έχοντας μια προϊστορία χιλιάδων χρόνων, χρησιμοποιούταν μέχρι και τα μέσα του περασμένου αιώνα στην Αγγλία όπου υπάρχουν σπίτια πεντακοσίων χρόνων χτισμένα έτσι.

Σπίτι από cob στο Ναύπλιο

Η απόφαση μας βασίστηκε στην στιβαρότητα της κατασκευής, την απλότητα των εργαλείων, το χαμηλό κόστος και την μεγάλη ελευθερία που προσφέρει στον σχεδιασμό. Μας γοήτευσε, και εξακολουθεί να μας γοητεύει, η δυνατότητα του να πλάθεις το σπίτι με τα χέρια σα γλυπτό.

Μετά από τη μελέτη όλης της διαθέσιμης βιβλιογραφίας και από ένα πολύ διδακτικό ταξίδι στην Αγγλία όπου μας δόθηκε η ευκαιρία να συμμετέχουμε στην κατασκευή ενός τέτοιου σπιτιού, ξεκινήσαμε να χτίζουμε το δικό μας. Χρειάστηκαν πέντε μήνες προσωπικής εργασίας για να χτίσουμε ένα ολόκληρο σπίτι κυριολεκτικά με τα χέρια μας. Συνειδητοποιήσαμε επίσης ότι ήμασταν πολύ πιο επιτυχημένοι σαν οικοδόμοι από ότι θα γινόμαστε ποτέ σαν αγρότες.

Σπίτι από αχυροπηλό στη Μεσορράχη

Για την κατασκευή του χρησιμοποιήσαμε κάποια υλικά που συλλέξαμε μόνοι μας, κάποια άλλα που μας προσφέρθηκαν δωρεάν ή αγοράσαμε μεταχειρισμένα, ξοδεύοντας το ποσό των 1500 €. Έτσι ξεκίνησαν όλα.

Προετοιμασία πλίνθων από άχυρο και λάσπη

Με ποιον τρόπο επιλέγετε τα υλικά που χρησιμοποιείτε;

Στα σπίτια που κατασκευάζουμε προσπαθούμε να χρησιμοποιούμε, όσο το δυνατόν σε μεγαλύτερη έκταση, φυσικά και τοπικά διαθέσιμα υλικά. Αυτό συνεπάγεται μηδενικό ή ελάχιστο κόστος μεταφοράς και επεξεργασίας και κατά συνέπεια πολύ χαμηλό οικολογικό αποτύπωμα του σπιτιού. Επιλέγουμε τα υλικά που, ανάλογα με το μέρος, είναι άμεσα διαθέσιμα και σε αφθονία: πέτρα, χώμα, άχυρο, ξύλο, φύκια, τρίχες ζώων κλπ. Αν λοιπόν χτίσουμε στη Μάνη, θα χρησιμοποιήσουμε πέτρα, στις Πρέσπες χώμα, στη Φιλανδία ξύλο, στη Μογγολία τρίχες από γιάκ και στη Γροιλανδία πάγο. Προσπαθούμε επίσης να ανακυκλώνουμε κάποια άλλα από τα πιο βιομηχανικά υλικά του σπιτιού (κουφώματα, σωλήνες, πλακάκια). Ένα τέτοιο σπίτι, θα φιλοξενήσει τους ανθρώπους που θα ζήσουν μέσα του σε ένα απόλυτα υγιεινό περιβάλλον για όσα χρόνια το επιθυμούν και όταν οι άνθρωποι το εγκαταλείψουν θα επιστρέψει στη φύση χωρίς να αφήσει κανένα σημάδι του περάσματός του.

Ο φούρνος ψήνει την πρώτη του πίτα

Πόσος χρόνος απαιτείται μέχρι να δημιουργηθεί ένα σπίτι;

Συνήθως όσος χρόνος χρειάζεται και για τα συμβατικά σπίτια. Οι εργασίες με τα φυσικά υλικά γίνονται κατά τη θερινή περίοδο.

 Ποια είναι τα πλεονεκτήματα αυτού του είδους δόμησης;

Χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Χαμηλό κόστος κατασκευής. Υψηλή ποιότητα ζωής.

Ένας από τους χτιστούς καναπέδες

Και το κόστος; Παραμένει φιλικό και για τις τσέπες των ενδιαφερόμενων;

Σε κάθε περίπτωση είναι χαμηλότερο από αυτό των συμβατικών και με την εκτεταμένη χρήση φυσικών και ανακυκλωμένων υλικών, προσωπικής και εθελοντικής εργασίας, μπορεί να γίνει πολύ χαμηλότερο.

Πόσα σπίτια έχετε χτίσει μέχρι σήμερα; Πόσα άτομα συνεργάζονται για να πραγματοποιηθεί ένα Project;

Έχουμε χτίσει είκοσι ένα σπίτια και πάνω από 120 κατασκευές όπως ξυλόφουρνους, μπάρμπεκιου, υπαίθριες κουζίνες κλπ. Ο αριθμός των ατόμων που απασχολούνται εξαρτάται από το μέγεθος της κατασκευής. Από 2 έως 10 άτομα. Στις κατασκευές μας απασχολείται και ένας μεγάλος αριθμός από εθελοντές μέσα από ένα δίκτυο 2000 και πλέον ατόμων.

Εσωτερικό σπιτιού στο Νέσσωνα

Πείτε μας λίγα λόγια για τις παράλληλες δράσεις σας. Σας επισκέπτονται εκπαιδευτικά ιδρύματα;

Συνεργαζόμαστε με εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των βαθμίδων διοργανώνοντας βιωματικές δράσεις και κατασκευές σε πραγματική κλίμακα. Συνεργαζόμαστε με το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και το Πολυτεχνείο σε ερευνητικά προγράμματα. Εκπαιδεύουμε εκπαιδευτές σε Ελλάδα, Κύπρο, Ινδία, Νεπάλ, Βιετνάμ, Κένυα και Ιταλία

Διαδραστικό εργαστήριο στη Βάρκιζα

Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να περάσετε μέσα από την δουλειά σας;

Ότι υπάρχει τρόπος να φτιάξει κάποιος το σπίτι του χωρίς να χρειαστεί να ενεχυριάσει την εργασία του για τα επόμενα είκοσι χρόνια, να ζήσει ποιοτικά και χωρίς να προκαλέσει ζημιά στον πλανήτη και τους συνανθρώπους του.

Εργαστήριο αυτάρκειας στο Νέσσωνα Λάρισας

 

1 ΣΧΟΛΙΟ

  1. Πολύ ωραίο άρθρο.Εχω ένα σπίτι πληθινο χτισμένο από το 1910 η 1920 14χμ από τη Λάρισα κοντά στη Νίκαια .Θα ήθελα κάποια στιγμή να το δει κάποιος υπεύθυνος μηχανικός και να μας πει τι παρεμβάσεις μπορούν να γίνουν και με ποιο κόστος !

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ