Το χωριό Σταγιάτες είναι χτισμένο σε μια απόκρημνη πλαγιά, κρυμμένο μέσα στην πυκνή βλάστηση, βορειοδυτικά της Πορταριάς. Χαρακτηριστικό του είναι το πλούσιο φυσικό περιβάλλον και η υπέροχη θέα στο Βόλο που μαγεύει όλους τους επισκέπτες του. Σεργιανίζοντας κανείς τα καλντερίμια του χωριού θα θαυμάσει τα παλιά αρχοντικά και τα παραδοσιακά σπίτια που αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα της αρχιτεκτονικής του Πηλίου.
Στην πλατεία θα πιείτε τον κάφε σας κάτω από την σκιά των πλατάνων και θα απολαύσετε την θέα προς το Βόλο και την Μακρυνίτσα. Εκεί, βρίσκεται και η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου και μια παραδοσιακή βρύση για την οποία η παράδοση λέει ότι μια άρρωστη γυναίκα γιατρεύτηκε από το νερό της. Εξάλλου οι Σταγιάτες φημίζονται για το χωνευτικό νερό τους, όπως και για τα πεντανόστιμα λουκάνικα. Γι’ αυτό και κάθε χρόνο τον Ιούλιο διοργανώνεται η γιορτή του λουκάνικου στην κεντρική πλατεία του χωριού.
Tα πλούσια νερά και οι “λουνανικάδες”
Οι Σταγιάτες ήταν φημισμένες από τα πολύ παλιά χρόνια για τις πολλές βιοτεχνίες που υπήρχαν εδώ και για τις εξαγωγές, σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό με Πηλιορείτικα λουκάνικα.
Εδώ πρωτοπαρασκευάστηκαν τα υπέροχα λουκάνικα “Στράκας” που η παραγωγή τους συνεχίζεται στο Βόλο ακόμη και σήμερα. Οι λεγόμενοι «Λουκανικάδες» ήταν οι μόνοι σ’ όλη την Ελλάδα που γνώριζαν τόσο καλά την τέχνη και τα μυστικά για την παρασκευή του. Οι σημερινοί Σταγιώτες νιώθουν υπερήφανοι για το υπέροχο αυτό προϊόν τους, που αποτελεί συνταγή και έμπνευση ολότελα δική τους. Στο τέλος του Ιουλίου διοργανώνεται η γιορτή του Λουκάνικου με μουσική, χορό, τραγούδια και φυσικά λουκάνικα, και γίνεται η επίδειξη παρασκευής τους με τον παραδοσιακό τρόπο.
Ένα ακόμη πράγμα για το οποίο πρέπει να είναι περήφανες οι Σταγιάτες είναι τα πλούσια νερά τους. Στην κεντρική πλατεία βρίσκεται μια παραδοσιακή βρύση, η οποία χτίστηκε επί τουρκοκρατίας και επάνω της είναι τοποθετημένη μια πλάκα με την επιγραφή κάποιου Τούρκου, όπως αναφέρουν οι παλιοί, στην οποία, ο ίδιος ο Τούρκος, γράφει ότι η άρρωστη γυναίκα του γιατρεύτηκε από τα γάργαρα νερά της. Η τοπική παράδοση θεωρεί τη βρύση αυτή κτίσμα του βοεβόδα της Μακρινίτσας στις αρχές του 19ου αιώνα.
Για την ονομασία του χωριού διατυπώθηκαν τέσσερις εκδοχές. Η πρώτη το θέλει να έχει σχέση με τους Σταγούς (Καλαμπάκα) από όπου ήρθαν και εγκαταστάθηκαν οι μετακληθέντες, κατά τον Γ. Χαζτηκώστα από τον χωροδεσπότη της Δημητριάδας Κωνσταντίνο Μελισσηνό τεχνίτες, που ανήγειραν για λογαριασμό του το 13ο αιώνα Μονή Οξείας Επισκέψεως στην Μακρινίτσα άποψη που υιοθετείται από τους κατοίκους του χωριού.
Η δεύτερη κατά τον Κορδάτο έχει σχέση με τα στάια, που στα σλαβικά σημαίνει «σταθμός» μέρος που σταθμεύουν άρα «χάνια». Η Τρίτη διατυπωμένη από τον Σκουβαρά, θέλει το τοπωνύμιο κυριώνυμο, προερχόμενο από κάποιον Στάη ή Στάγια.
Η τέταρτη του Ν. Πίτσου ως προερχόμενο από την ισχυρή ελληνική ρίζα σταγ-, από την οποία προέρχονται και οι «στάγες», δηλαδή σταγόνες, σταλαγματιές.
Το χωριό γνώρισε μεγάλη βιοτεχνική ανάπτυξη τα χρόνια 1750-1850. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας οι Σταγιάτες ήταν «μαχαλάς» της Μακρινίτσας και όπως λένε οι πηγές είχαν αξιόλογη βιοτεχνία βαμβακερών υφασμάτων που ύφαιναν οι γυναίκες ενώ και οι περισσότεροι άντρες ήταν τεχνίτες. Είναι επίσης γνωστό πως με τα τρεχούμενα νερά του χωριού δούλευαν αρκετοί μύλοι καθώς και «ντριστέλες», νεροτριβεία δηλαδή.
Αξιοθαύμαστες είναι οι τοποθεσίες Αλωνάκι, Κρύα Βρύση και Πλατανάκος, όλες με τρεχούμενα νερά και βρύσες, εκ των οποίων δύο φέρουν στις πέτρες τους αραβική γραφή. Στην περιοχή υπάρχει το μοναστήρι της Ευαγγελίστριας, στο οποίο μονάζουν δεκαπέντε καλόγριες.
Στις Σταγιάτες πραγματοποιούνται αρκετά πανηγύρια, όπως του Αγίου Σεραφείμ και του Αγίου Αθανασίου που είναι και ο πολιούχος του χωριού.
Η γιορτή λουκάνικου
Στην Κεντρική Πλατεία των Σταγιατών πραγματοποιείται κάθε χρόνο η καθιερωμένη Γιορτή Λουκάνικου. Πρόκειται για μια από τις παραδοσιακές εκδηλώσεις που παρουσιάζονται κάθε καλοκαίρι στα χωριά του Δήμου Πορταριάς.
Στις εκδηλώσεις αυτές παρουσιάζονται τα παραδοσιακά προϊόντα του τόπου και κατά τη διάρκεια της γιορτής ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει την αναβίωση του πατροπαράδοτου τρόπου παραγωγής λουκάνικων και να απολαύσει το λουκάνικό του στην ψησταριά με παραδοσιακό ντόπιο κρασί.
Ο ιστορικός Γιάννης Κορδάτος αναφέρει ότι η οικογένεια Στράκα, μαζί με άλλες πέντε οικογένειες από το 1850 είχαν δημιουργήσει μεγάλη παράδοση στην βιοτεχνία παραγωγής λουκάνικου στο χωριό, από ζώα που έφερναν ζωντανά κυρίως από τη Μακεδονία. Τα έσφαζαν πίσω από την εκκλησία του χωριού και με αγνά υλικά έφτιαχναν τα καλύτερα αλλαντικά της Ελλάδας, με ένα ειδικό τρόπο.
Περιδιαβαίνοντας τα μονοπάτια
Μέσα στη μοναδική ομορφιά του φυσικού τοπίου του Πηλίου, γνωρίζει άνθιση ο περιπατητικός τουρισμός. Ο επισκέπτης μαγεύεται περιδιαβαίνοντας τα μονοπάτια στις Σταγιάτες, έρχεται σε επαφή με την πολυμορφία της φύσης και γνωρίζει βαθύτερα και ουσιαστικότερα τον εαυτό του.
Υπάρχουν πολλά μονοπάτια λιθόστρωτα και αγροτικά εντός και εκτός των ορίων του χωριού, διαδρομές μέσα από τις οποίες ο περιηγητής συναντά παραδοσιακά κτίρια και μοναστήρια, πέτρινες βρυσούλες και παλιά ξωκλήσια βυζαντινής και νεώτερης ιστορικής σημασίας.
Πως έγινε τραγούδι
Οι κάτοικοι των Σταγιατών, έδωσαν αγώνα για την μη ιδιωτικοποίηση του νερού της πηγής τους, που είναι «η ύπαρξη του χωριού μας». Στις Σταγιάτες οι κάτοικοι, βρίσκοντας πλατιά συμπαράσταση, δηλώνουν ανυποχώρητα ενάντιοι στην απόφαση του Δήμου Βόλου να τους αποκόψει από την πηγή του χωριού τους ενώ εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα αποκαλούν το νερό των Σταγιατών «σαλονέρι»: το νερό των τρελών. Στο πλευρό τους είχαν και τον μέχρι πρότινος κάτοικο του χωριού, αγαπημένο τραγουδιστή, Αλκίνοο Ιωαννίδη, ο οποίος έγραψε τραγούδι, “Το νερό των Σταγιατών”. Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, η Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας Βόλου και παιδιά της περιοχής συναντήθηκαν στην πλατεία των Σταγιατών, όπου ηχογράφησαν και οπτικογράφησαν το τραγούδι κι όπως έλεγαν ήταν ένα μήνυμα ευγνωμοσύνης σε όσους στηρίζουν τον αγώνα για ελεύθερα νερά.
Που θα φάτε
Στις Σταγιάτες θα βρείτε το εστιαστόριο “Η Βρύση”, πάνω στην πλατεία, με εξαιρετικό φαγητό και απίστευτη θέα. Μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ, το τσίπουρο, το φαγητό, το γλυκό ή το ποτό σας με θέα τον Βόλο.
Δείτε φωτογραφίες του magnesianews.gr
Πηγή: magnesianews.gr
